Zihinsel Yetersizlik Nedir?
Zihinsel yetersizlik, hem zihinsel işlevde bulunma hem de pek çok günlük kavramsal, sosyal ve pratik becerileri içeren uyumsal davranışlarda önemli ölçüde sınırlılıklarla tarif edilen ve 18 yaşından önce ortaya çıkan bir yetersizliktir. TANIM VE SINIFLANDIRMA Tanım 6 Zihinsel yetersizlik tanısı, çocuğun ortalamanın altında zihinsel işleve sahip olması, zekâ testleri ile ölçülen zekâ puanının 70 ZB altında olması, buna ek olarak en az iki uyumsal becerisinde anlamlı sınırlılıkların olması iletişim, öz bakım, günlük yaşam, kendini yönetme ya da kişiler arası ilişkiler gibi beceri alanlarında en az iki ya da daha fazlasının sınırlı olması ve bu sınırlılıkların 18 yaşından önce ortaya çıkması ile konulur.
Sınıflandırma
Psikolojik Sınıflandırma. Zihinsel yetersizliği olan çocuklar genellikle zekâ testleri ile elde edilen zekâ puanlarına göre sınıflandırılırlar.
Eğitsel Sınıflandırma. Bu sınıflamada zekâ bölümü sınıflaması esas alınarak, zihinsel yetersizliği olan çocuklar; eğitilebilir, öğretilebilir ve ağır derecede zihinsel yetersizliği olan bireyler olarak üç grupta toplanabilir. Hafif derecede zihinsel yetersizliği olan çocuklar eğitilebilir, orta derecede zihinsel yetersizliği olan çocuklar öğretilebilir ve ağır derecede zihinsel yetersizliği olan çocuklar da yine ağır derecede zihinsel yetersizliği olan çocuklar olarak sınıflandırılır.
Nedenler
Zihinsel yetersizliğin birçok nedeni vardır. Zihinsel yetersizliğe neden olan etmenler dört başlıkta incelenebilir:
Doğum öncesi nedenler
Gebelik döneminde geçirilen hastalıklar • Gebeliğin özellikle ilk üç ayında uzun süre devam eden yüksek ateş • Gebelikte hekim denetimi dışında kullanılan ilaçlar • Alkol, sigara ve zararlı madde kullanımları • Kansızlık • Kronik hastalıklar • Annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi • Kazalar
Doğum sırasındaki nedenler
Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması
Güç ve uzun süren doğum
Doğum sırasında beyin zedelenmesi
Erken doğum
Düşük doğum ağırlıklı dünyaya gelen bebek
Doğum sonrasındaki nedenler
Bebeğin anne sütü alamaması
Bebeğin yeterli miktarda ve nitelikte beslenememesi
Çevre kirliliğine maruz kalma
Uyaran eksikliği
Demir eksikliği
Merkezi sinir sistemi enfeksiyonları (menenjit vb.)
Metabolik hastalıklar (fenilketonüri, hipotroidi vs)
Geçirilen kazalar sonucunda beyin zedelenmesi
Genetik nedenler
Kromozom hastalıkları (Down sendromu, Fragile X, Williams sendromu, Prader-Willi Sendromu)
Beyin gelişimiyle ilgili nedenler ‘’mikrosefali, hidrosefali’’
Akraba evlilikleri
Tanılama Süreçleri
Zihinsel yetersizliği olan çocukların gelişim alanlarındaki özellikleri ile yeterli ve yetersiz yönlerinin, bireysel özelliklerinin ve ilgilerinin belirlenmesi amacıyla tıbbî, psikososyal ve eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecine tanılama denilmektedir.
Fenilketanuri
Fenilketanuri, ailevi geçişli metabolik bir hastalıktır. Proteinli gıdalarda bulunan fenilalanin isimli aminoasid, fenilalanin hidroksilaz isimli enzim eksikliği nedeniyle karaciğerde parçalanamaz. Fenilalanin ve metabolitleri kan ve dokularda birikir. Çocuğun gelişmekte olan beynini harap ederek ileri derecede zihinsel engelli olmasına neden olur.Fenilketonüri (FKU) çekinik genler ile taşınır. Hastalığın ortaya çıkması için anne ve babanın taşıyıcı olması gerekmektedir. Hastalıkta cinsiyet ayrımı yoktur. Kız ve erkek çocuklarda aynı sıklıkta görülür. Tedavi zeka geriliği, konuşma bozukluğu vb. bulguların ortaya çıkmasını önler.
Mikrosefali
Mikrosefali baş çevresinin yaş ve cinsiyete göre ortalamanın altındaki iki standard sapmadan daha küçük olduğu nörogelişimsel bir bozukluktur. Mikrosefali konjenital olabileceği gibi, yaşamın ilk birkaç yılında da gelişebilir.
Hidrosefali, beyinde ve beyin çevresinde aşırı sıvı birikmesidir. Hastalığın ismi “su” ve “kafa” anlamına gelen Latince sözcüklerden oluşur. Çocuklarda görülen ve doğuştan gelen hidrosefalinin görülme sıklığı yaklaşık 500 çocukta 1’dir. Ayrıca ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir. Biriken bu sıvıya beyin-omurilik sıvısı (BOS) denir. Bu sıvının çoğu, beynin içindeki sıvı alanlarda (ventriküller) bulunur. Amacı beyni ve omuriliği korumaktır. Bu sıvının dolaşımı sırasında bir ya da birkaç noktada engellenmesine ve bu nedenle oluşan sıvı birikimine Hidrosefali adı verilir.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.